نگاهی به دوران بلاش یکم

با آنکه دانش همه جانبه ای از اشکانیان و این پادشاه در دسترس نیست اما با بررسی منابع می توان دریافت که بلاش یکم سرداری کاردان و شایسته و صاحب عزمی راسخ بود. در زمان بلاش علائم احیای ایرانیگری آشکار گردید.

از تواریخ این چنین بر می آید که ایران در دوران اشکانی قدرت مطلق جهان بوده است شاید همین موضوع باعث شده است که با توجه به اینکه دیگر ملت ها توان تاریخ نگاری به مانند زمان های دیگر نداشتند و از آنجایی که بسیاری از منابع داخلی این مرز و بوم تحت حملات سخت نابود شدند آگاهی کامل و دقیقی از دوران اشکانی در دست نباشد .پس از مرگ ونن دوم ، پسرش بلاش اول عهده دار مقام سلطنت شد. وی در آغاز پادشاهی با گرفتاری های فراوان روبرو گردید.از مهم ترین مشکلات آن دوره مشکل ارمنستان بود که جنگ های بسیاری بر سر این منطقه صورت می گرفت .اما بلاش با نیک سیرتی و خردمندی این موضوع را با صلح حل و فصل کرد .

جمع آوری اوستا

بلاش اول جمع آوری اوستا را آغاز کرد . علت این امر احترام شدید وی نسبت به آئین زرتشت بود . اشاره ای که در دینکرت – یکی از بخش های اوستا – راجع به این موضوع آمده است ، این ادعا را ثابت می کند . الته جمع آوری اوستا در زمان اردشیر بابکتان بنیان گذار دودمان ساسانی به پایان رسید .

احیای ایران

در زمان بلاش اول علائم احیای ایرانیگری از نو آشکار گردید . در پشت سکه های بلاش نقش آتشگاهی با یک تن مؤبد زرتشتی دیده می شود و این نخستین باریست که سکه های ایرانی با الفبای پهلوی ضرب می گردد . شاید بتوان گفت بلاش زمینه ساز یک تحول بزرگ به سوی کاملا ایرانی بودن فرهنگ مردم شد.

مقنی ها قومی ایرانی که اولین قناتها در جهان را در ایران رواج دادند بسیار جالب است بدانیم این قوم با استفاده از سنگها و کانالهای زیرزمینی و با روشی پیشرفته توپوگرافی  از شیب تندی که کوهای البرز داشت آب را با استفاده از کانال به سرزمینهای گرم  و خشک می رساندند.

طولانی‌ترین کاریز جهان و عمیق‌ترین مادر چاه در شهرستان گناباد با نام قنات قصبه قرار دارد که تاریخ کندن آن به دوره هخامنشی و یا قبل از آن می رسد.ایرانیان باستان در چند هزار سال قبل دست به این ابتکار جدید زده و آن را کاریز یا کهریز نام نهادند با این اختراع که در نوع خود در جهان تا کنون بی‌نظیر بوده‌است، می‌توان مقدار قابل توجهی از آب‌های زیرزمینی را جمع‌آوری کرد و به سطح زمین رساند، که همانند چشمه‌های طبیعی، آب آن در تمام طول سال بدون هیچ ابزار کمکی از درون زمین به سطح زمین جاری می گردد تا زراعت و سرسبزی و باغ های میوه را به همراه آورد. کاریز که توسط کندی کاران مقنیان ایرانی اختراع شده، هزاران سال قدمت دارد. این حرفه به همراه خود ساعت آبی و آسیاب آبی را نیز به همراه آورده است قدمت بسیاری از کاریزهای ایران، از پنج-شش هزار سال متجاوز است و عمری برابر با تاریخ کهن ایران دارد. با وجود این که چندبن هزار سال از اختراع آن می‌گذرد، با این وجود هنوز هم این روش استفاده از آب، در قسمت مهمی از روستاها و مناطق مسکونی و کشاورزی و دامداریکشور معمول و متداول است و حتی رکن اصلی کشت و زرع در نواحی خشک است. این اختراع که امروزه شهرت جهانی پیدا کرده، بعدها از ایران به بسیاری از کشورهای جهان انتقال یافته و مورد استفادهٔ مردم در دیگر نقاط دنیا قرار گرفته‌است. البته گوبل معتقد است :که کاریز، ابتدا یک فن ویژه آبیاری نبوده، بلکه به طور کامل از تکنیک معدن نشأت گرفته و منظور از احداث آن جمع‌آوری آب‌های زیرزمینی مزاحم ( هزاره آب ها ) به هنگام حفر معادن بوده‌است!؛؛. اگرچه در گسترهٔ فرهنگی ایران از معادن « مس» و احتمالا « روی » موجود در کوهای زاگروس در هزارهٔ دوم قبل از میلاد مسیح بهره‌برداری شده‌است اما این نظر گوبلوچندان علمی بنظر نمی آیدو با مطالعات میدانی ما در مورد قناتهای ایران همخوانی ندارد..